Jak zadbać o emocje swoje i dzieci w tych trudnych czasach?
Chyba nikt z nas nie spodziewał się, że przyjdzie nam żyć w czasach wojny, o której jeszcze do niedawna czytaliśmy tylko w podręcznikach do historii. Nowa rzeczywistość sprawiła, że informacje o jej przebiegu widzimy na paskach u dołu ekranu telewizora, na banerach osób protestujących przeciwko niej, słyszymy je nieustannie w radiu pomiędzy ulubionymi piosenkami czy oglądamy w postaci filmików na popularnych portalach czy aplikacjach. Dla nas dorosłych są to ciężkie i trudne emocje, tak samo jak dla naszych dzieci. Jak zatem sobie z nimi radzić? Jak o tym co się dzieje rozmawiać?
Zapewne znamy wszyscy procedurę bezpieczeństwa w sytuacji zagrożenia podczas podróży samolotem, która mówi o tym, iż w przypadku konieczności skorzystania z masek tlenowych należy najpierw założyć ją sobie, a potem dziecku. W innym przypadku stracisz przytomność i nikomu nie będziesz mógł pomóc.
Ta zasada powinna przyświecać nam zawsze, a w szczególności teraz. Dzieci bowiem, nawet te najmłodsze, z pozoru nieświadome tego, co dzieje się wokół nich, w szczególny sposób rezonują emocje rodzica, szczególnie matki. Jeśli nie wierzysz, to przypomnij sobie sytuację, w której bezsilna i zdenerwowana próbowałaś uśpić własne dziecko- bezskutecznie, po czym brała je babcia czy mąż i po chwili maluch zasypiał na rękach. Dlaczego? Bo dziecko wyczuło Twój niepokój i przejęło go od Ciebie. Dlatego tak ważnym jest, byś Drogi Rodzicu, zanim zajął się emocjami Twojego dziecka, zaopiekował się swoimi. Dopiero wtedy będziesz w stanie ukoić trudne emocje dziecka. Poniżej kilka przydatnych porad, jak to zrobić.
- Nazwij to – ustal z jakimi emocjami masz do czynienia. Aby poradzić sobie z daną emocją, kluczowym jest to, by ustalić co czujesz Ty czy Twoje dziecko. Inaczej bowiem będziesz pracować nad opanowaniem lęku a inaczej nad regulacją złości czy smutku.
- Ustal fakty– sprawdź co dziecko już wie, z jakich źródeł czerpie informacje. Sam też uważaj na medialną propagandę, polegającą na dezinformacji lub podawaniu fałszywych wiadomości. Myśl, analizuj, nie ufaj ślepo każdemu i nie wierz we wszystko. Szukaj sprawdzonych źródeł informacji i ogranicz się do z góry ustalonej ilości czasu poświęcanego na zdobywanie informacji dotyczących wojny. Pamiętaj o tym, że na ten moment w Polsce jest bezpiecznie i nasze życie powinno toczyć się dalej.
- Bądź empatyczny – pamiętaj, że każdy ma prawo do swoich emocji. To że dla Ciebie coś jest oczywiste czy bezpieczne, dla dziecka już takie być nie musi. Dlatego bądź dobrym słuchaczem i wsparciem
- Zaproponuj pomoc, ale nie narzucaj się – jeśli widzisz, że dziecko zachowuje się inaczej, ma złe samopoczucie, poinformuj je o tym, co zauważyłeś, np. „widzę że jesteś bardziej nerwowy i nie bawisz się już tak, jak kiedyś. Czy chcesz o tym porozmawiać? Czy mogę Ci jakoś pomóc?”
- Nie zakłamuj rzeczywistości– bądź z dzieckiem szczery. Nie opowiadaj zbyt wiele, nie pokazuj strasznych scen z walki ale pamiętaj też, że oszukiwanie dziecka, że wszystko jest dobrze jest równie krzywdzące. Nie da się bowiem roztoczyć płaszcza ochronnego przed całym złem nad dzieckiem. Dlatego lepiej rozmawiaj, odpowiadaj na pytania dziecka szczerze, zapewniaj, że zawsze może przyjść porozmawiać i rób to, w sposób dla niego przystępny.
- Nie przenoś na dziecku swoich lęków i obaw. Zadbaj o właściwą regulację swoich emocji. Pomyśl co Ci w tym pomaga? Co sprawia Ci przyjemność i przynosi spokój? Czasem wystarczy kilka głębokich wdechów na świeżym powietrzu, czasem kawa wypita w ciszy, albo rozdział ulubionej książki. Doceń ogromną moc modlitwy czy medytacji. Jeśli pomaga Ci praca – rób to. Dodatkowo odczujesz korzyści płynące z poczucia spełnienia, może dostaniesz premię lub usłyszysz pochwałę za zaangażowanie od szefa albo odczujesz ogromną przyjemność z oglądania uporządkowanej szafy, o której myślałaś od dawna. Uważaj jednak na zatracenie się w działaniu, pamiętaj, że we wszystkim należy zachować balans. Uciekanie ze skrajności w skrajność nigdy nie jest dobrym rozwiązaniem.
- Zadbaj o zaspokojenie podstawowych potrzeb – pij dużo wody, dbaj o zdrową dietę, suplementację, ruch. Nie zapominaj też o odpowiedniej ilości snu i czasie na regenerację organizmu. To samo dotyczy Twojego dziecka. Potrzeby fizjologiczne leżą u podstawy piramidy potrzeb nie bez powodu. Niewyspani i głodni nie będziemy efektywni ani w pracy ani w domu.
Podsumowując
W ten trudny dla nas wszystkich czas nie bój się rozmów z dzieckiem o wojnie. One słyszą i czują, że coś się dzieje. Nie podawaj jednak więcej wiadomości, niż dziecko powinno wiedzieć. Odpowiadaj na pytania, nazywaj swoje i dziecka emocje. Każde emocje są ważne i potrzebne. Pamiętaj jednak, że by zadbać o kogoś, przede wszystkim musisz zadbać o siebie.
Artykuł przygotowała
Iwona Strzałkowska-Nowak
Psychopedagog, oligofrenopedagog,
specjalista diagnozy i terapii zaburzeń ze spektrum autyzmu,
trener TUS, właściciel Gabinet Terapii PUZZEL w Ostrowcu Św.